Boismortier op.91

Klawesyn obecny jest w muzyce francuskiej w utworach solowych, kameralnych oraz w dużych formach instrumentalnych i wokalno-instrumentalnych. Najczęściej pełni funkcję instrumentu realizującego harmonię opisaną przez kompozytora w postaci głosu basowego oraz cyfr ułatwiających budowę akordów.

W osiemnastym wieku coraz częściej jednak partia klawesynu pojawia się w muzyce kameralnej jako zapis obligato. Oznacza to, że kompozytor postanowił zapisać partię instrumentu w całości, nie dając wykonawcy zbyt dużo przestrzeni do improwizacji.

Jednym z bardziej znanych i niezwykle cennych zbiorów, w którym stosowany jest tego typu zapis, jest zbiór zawierający pięć koncertów Pièces de clavecin en Concerts, avec un violon ou une flute, et une viole ou un deuxième violon (Utwory na klawesyn koncertujący ze skrzypcami lub fletem oraz violą lub drugimi skrzypcami) Jeana-Philippe’a Rameau wydany w 1741 roku w Paryżu. Do takiego typu kompozycji należą także dzieła prezentowane na płycie – Sonates pour clavecin et flûte traversière op. 91 (Sonaty na klawesyn i flet op. 91) francuskiego twórcy, Josepha Bodina de Boismortiera.

Sonaty są wymagające dla klawesynisty zarówno pod względem technicznym, jak i wyrazowym. W partii klawesynu pojawiają się szybkie przebiegi, zróżnicowane arpeg­gia, bogate zdobnictwo oraz częste krzyżowanie rąk. Trudności te przypisuje się wpływom Domenica Scar­lattiego i choć nie mamy pewności, czy Boismortier znał kompozycje włoskiego mistrza, we fragmentach jego Sonat można bez wątpliwości odnaleźć podobne wykorzystanie możliwości klawesynu.

Niektórzy zauważają, że Sonaty oferują jedynie lekkość, ale muszę przyznać, że utwory te czynią to niezwykle elegancko i bardzo prawdziwie.

Wygłoszone 30 lat po śmierci Josepha Bodina de Boismortiera słowa Jeana-Benjamina de La Bor­de’a świadczą o tym, że utwory francuskiego kompo­zytora popadły w zapomnienie; Autor bierze je równo­cześnie w obronę, stawiając tezę o zawartych w nich wartościach: „Nawet jeśli jego twórczość została dawno zapomniana, ktokolwiek podejmie się zadania zbadania tej opuszczonej kopalni, może znaleźć wystarczającą ilość drobinek złota, by wyprodukować sztabkę”.

Małgorzata Skotnicka

Maja Miro / flet traverso

Specjalizuje się w grze na poprzecznych fletach historycznych – renesansowym, barokowym, wczesnych systemach klapowych – zarówno w kontekście muzyki dawnej, jak i muzyki współczesnej oraz improwizowanej.

Ukończyła studia w zakresie gry na fletach historycznych w Akademii Muzycznej w Krakowie i w Konserwatorium w Amsterdamie, a także psychologię stosowaną na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Jako flecistka tworzy autorskie projekty muzyczne, sytuujące traverso i inne instrumenty historyczne w kontekście współczesnym. Powstają one we współpracy z artystami reprezentującymi różne dziedziny sztuki: tancerzami (Agafia Wieliczko, Joanna Czajkowska, Anna Haracz, Magdalena Przybysz, Ewa Szubstarska), rzeźbiarzami (Joost Bricken-Caarten), filmowcami (Anna Pankiewicz), reżyserami teatralnymi (Rita Jankowska, Tomasz Man, Marek Brand), aktorami (Teatr Wybrzeże w Gdańsku, Teatr Muzyczny w Gdyni, Teatr Miejski w Gdyni, Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie) i innymi muzykami (Mikołaj Trzaska, Dominik Strycharski, Jacaszek).

Jest współzałożycielką i flecistką zespołu instrumentów historycznych Silva Rerum arte oraz pierwszą flecistką Goldberg Baroque Ensemble, zespołu kierowanego przez Andrzeja Szadejkę. Współpracowała także z innymi polskimi i holenderskimi zespołami specjalizującymi się w wykonawstwie historycznym, m.in. De Nederlandse Bachvereniging, Nieuwe Philharmonie Utrecht, Capella Cracoviensis, Collegium Cracoviense, Sweelinck Baroque Orchestra, czy Luthers Bach Ensemble Groningen.

Zamawia i przygotowuje prawykonania współczesnych kompozycji na instrumenty historyczne, współpracując z kompozytorami polskimi, holenderskimi i ukraińskimi. W 2016 roku obroniła w Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku pracę doktorską poświęconą tej tematyce.

Jest prezeską Fundacji Silva Rerum, z którą organizuje koncerty, cykle edukacyjne i festiwale. Z jej inicjatywy powstał między innymi Festiwal Instrumentów Historycznych „Cappella Angelica” w Bazylice Mariackiej w Gdańsku, w ramach którego specjaliści w zakresie wykonawstwa historycznego podejmują współprace artystyczne z muzykami tradycyjnymi, improwizatorami i artystami grającymi muzykę współczesną.

W ramach stypendium twórczego Ministra Kultury RP badała zachowane partie fletów w XVIII wiecznych muzykaliach archiwów w Gdańsku, Poznaniu, Gnieźnie i Częstochowie.

Współpracuje z Akademią Muzyczną w Gdańsku, gdzie prowadzi klasę fletu traverso w ramach Podyplomowego Studium Muzyki Dawnej oraz zajęcia z relaksacji i pracy z ciałem dla instrumentalistów. Prowadzi także ogólnopolską społeczność edukacyjną online, Fletostoria, której celem jest przybliżanie flecistom historii, zagadnień wykonawczych i mało znanej literatury tego instrumentu.

Małgorzata Skotnicka / klawesyn

Ukończyła Akademię Muzyczną w Krakowie w klasie klawesynu prof. Elżbiety Stefańskiej. Swoje umiejętności doskonaliła, uczestnicząc w kursach mistrzowskich prowadzonych przez takich pedagogów jak Zuzana Růžičková, Huguette Dreyfus oraz Jacques Ogg.

W 1995 roku m.in. z jej inicjatywy w Zespole Szkół Muzycznych w Gdańsku-Wrzeszczu powstała klasa klawesynu, którą prowadzi do dziś. Uczniowie jej są laureatami konkursów oraz stypendiów Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Była również inicjatorką powołania Ogólnopolskiego Konkursu Klawesynowego im. Wandy Landowskiej dla uczniów szkół muzycznych I i II stopnia. Jest profesorem zwyczajnym Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, gdzie prowadzi klasę klawesynu oraz kameralistyki. Przez dwie kadencje pełniła funkcję prodziekana Wydziału Instrumentalnego; od 2014 roku jest kierownikiem Podyplomowego Studium Muzyki Dawnej, które tworzyła.

Brała udział w pracach jury ogólnopolskich konkursów i przesłuchań klawesynowych. Prowadzi kursy mistrzowskie oraz konsultacje w szkołach muzycznych oraz akademiach muzycznych w całej Polsce. Koncertuje jako solistka oraz kameralistka w kraju i za granicą. Brała udział w licznych festiwalach. Współpracowała z wybitnymi artystami m.in. z Wielandem Kuijkenem, B. Csologiem i Romanem Jabłońskim.

W latach 1996–2010 grała w zespole kameralnym Pro Musica Antiqua, z którym nagrała m.in. pięć płyt z muzyką epoki baroku oraz polską muzyką współczesną wydanych przez firmę DUX. W 2007 roku otrzymała nagrodę przyznaną przez Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego „Najlepsi z Najlepszych”.

W 2003 roku została odznaczona przez Ministra Kultury odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”, a w 2014 roku Brązowym Krzyżem Zasługi. Ma n swoim koncie również liczne nagrody Rektora Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Dyrektora Zespołu Szkół Muzycznych w Gdańsku-Wrzeszczu oraz Dyrektora Centrum Edukacji Artystycznej.

Z jej inicjatywy w 2002 roku powstało Polskie Stowarzyszenie Przyjaciół Muzyki Dawnej, w którym przez dwie kadencje pełniła funkcję prezesa. Jako członek zarządu była współorganizatorem dwunastu edycji Festiwalu Muzyki Dawnej „Anima Musica”, podczas których można było usłyszeć wybitnych artystów specjalizujących się w wykonawstwie muzyki dawnej z całej Europy.

Od 2010 roku jest wiceprezesem Fundacji Silva Rerum oraz członkiem zespołu Silva Rerum arte, z którym koncertuje w kraju i poza granicami (Czechy, Estonia, Niemcy, Słowacja, Słowenia). Zespół ma na swoim koncie płytę zatytułowaną 7 ptaków. Jest koordynatorem sesji naukowo-artystycznych: „Sztuka włoskiego baroku”, „Carl Philipp Emanuel Bach – w 300. rocznicę urodzin” (ukoronowaniem sesji było wydanie przez firmę DUX płyty z symfoniami C.P. E. Bacha, Józefa Haydna i Ludwiga van Beethovena w wykonaniu Orkiestry Kameralną Akademii Muzycznej w Gdańsku pod batutą Sigiswalda Kuijkena), a także koordynatorem Letniej Akademii organizowanej przez Akademię Muzyczną w Gdańsku oraz cyklu spotkań zatytułowanych „Spotkanie z mistrzem”.